Buscan vítimas galegas do nazismo para devolverlles obxectos roubados

Documentos dun preso español xa devoltos polo ITS.

Eduardo Rolland

https://www.gciencia.com/

Emilio Rodríguez tiña 31 anos cando morreu no campo de concentración de Buchenwald, no corazón de Alemaña. Este coruñés nacido en 1913 foi un dos máis de cen galegos que remataron os seus días no holocausto nazi. A meirande parte fuxiron a Francia tras a Guerra Civil e alí foron logo detidos pola Gestapo e internados sobre todo no campo de Mauthausen, en Austria.

Obxectos persoais dun preso polaco. (ITS)

Rodríguez morreu o 6 de decembro de 1944 nun campo tristemente famoso polos salvaxes experimentos médicos e pola crueldade do seu xefe, o sanguinario Karl Otto Koch, quen coleccionaba pel tatuada dos presos mortos. O curioso do caso é que 74 anos máis tarde, Alemaña aínda quere resarcir a vítimas como este coruñés. Porque o Servizo Internacional de Rastrexo (ITS), o maior centro do mundo dedicado a documentar a persecución do nazismo, ten unha lista de 3.363 mortos que deixaron obxetos persoais nos campos de exterminio. 68 deles eran españois. E algúns deles galegos, como Emilio Rodríguez, do que teñen documentos e ‘numerosas fotografías’.

Na lista, na que aínda hai nomes sen localizar, aparece outros apelidos galegos. Como os de Manuel Pérez Taboada, anotado como natural de Xeve, en Pontevedra, do que se conservan varios documentos e dous aneis. Tamén aparece Francisco Gutiérrez, nacido o 18 de marzo de 1916 e do que se conservan documentos e un anel. Os axentes alemáns rexistrárono como de Santiago de Compostela, pero na documentación española posterior sinalan que eran oriundo de Alcalá La Real, en Xaén. En realidade, os nazis eran moi burocráticos pero cometían erros por mor do idioma, cando anotaban a man aos presos, trabucándose con apelidos e nomes de vilas de orixe.

Entre os obxectos que quere devolver o ITS hai reloxos de pulseira ou de peto, aneis de voda, certificados de nacemento , diplomas da escola, documentos de identidade, fotos de familia… obxectos que queren que volvan aos seus lexítimos propietarios, que son os herdeiros dos presos mortos nos campos nazis.

Prisioneiros en Buchenwald.

Nos anos sesenta do século XX, o ITS recibiu arredor de 5.000 obxectos persoais que foran roubados a presos políticos deportados. En 2016, despois de varias iniciativas exitosas de devolución e unha exhaustiva catalogación, o ITS lanzou unha campaña para localizar as familias destas vítimas e devolverlles os obxectos roubados.

Ata a data, o centro entregou 210 lotes. Con todo, en España é difícil que avance a investigación, por mor de problemas diplomáticos e administrativos. De feito, os encargados do centro documental pediron axuda a expertos e historiadores españois, que montaron unha rede de voluntarios que está a piques de verificar e situar a maioría destes nomes, dos que El Confidencial publicou recentemente unha listaxe. Entre estas vítimas está Emilio Rodríguez, un coruñés que morreu no campo de concentración de Buchenwald o 6 de decembro de 1944, cando tiña 31 anos. E do que quedan unhas fotos que foron conservadas máis aló do inferno.

E aquí podes ler máis sobre os galegos mortos no campo de Mauthausen